Europort anno 1570

In de zestiende eeuw was Arnemuiden een bloeiende havenstad aan zee. Schepen uit Spanje, Portugal, Frankrijk en Engeland legden graag aan op de uitgestrekte rede. De Italiaanse geschiedschrijver Ludovico Guicciardini noemde de rede van Arnemuiden in deze tijd het middelpunt van Europa. Rond 1600 begon de florerende haven van Arnemuiden te verzanden, waardoor de grote schepen de havenstad niet meer of moeilijk konden bereiken, en veranderde Arnemuiden in een vissersstadje.

bestemd was voor het opvangen van handelaren. Dit bezorgde natuurlijk goede inkomsten voor de inwoners van Arnemuiden. Daarnaast hielden ze zich bezig met het bouwen, herstellen en uitrusten van schepen. In de internationale zouthandel nam Arnemuiden een centrale plaats in. Veel schepen met ruw zout werden in Arnemuiden gelost. Het ruwe zout werd dan in de zoutketen langs de Arne verwerkt en verkocht door heel de toenmalige Republiek der Nederlanden en het buitenland. Zout was in die tijd vergelijkbaar met wat olie in deze tijd is. De welvaart was goed te zien aan het stadszicht van Arnemuiden. Er waren veel herbergen en kooplieden lieten grote huizen bouwen. Er stond een grote kerk in het midden van het dorp en het Arnemuidse stadhuis, dat een dubbele trapgevel had, liet de glorie van de stad zien.

De zee verdwijnt
Arnemuiden lag aan open water, maar waar ooit zee was, is nu land. Dat komt vooral door verandering van de zeestromingen, waardoor natuurlijke landaangroei is ontstaan. Er ontstonden grote zandbanken in het vaarwater, die uiteindelijk ingepolderd werden. Tussen 1580 en 1600 ging dit proces van natuurlijke verlanding zo snel dat grote schepen de rede van Arnemuiden niet meer konden bereiken. De schepen kozen een andere vaarroute en bleven weg uit Arnemuiden. In deze periode verarmde Arnemuiden. Veel mensen verlieten de stad, waardoor veel panden kwamen leeg te staan.

Van handelsstad naar vissersdorp
Er was altijd al visserij in Arnemuiden, maar door de achteruitgang van de handel en zoutnering, wordt dit de belangrijkste inkomstenbron. Door armoede en verval worden in de tweede helft van de 19e eeuw veel oude huizen, het stadhuis en de grote kerk afgebroken en er worden kleinere (de huidige) exemplaren voor teruggezet. Eind 19e en begin 20e eeuw is er veel armoede onder de inwoners. De tweede helft van de 20e eeuw trekt de visserij aan en wordt het een lonende bezigheid. Nog steeds verdient een behoorlijk deel van de inwoners van Arnemuiden geld in de visserij. Zo komt het dat veel mensen Arnemuiden toch vooral als vissersplaats kennen.

Verlanding in kaart gebracht
In 2013 is een werkgroep van het museum aan de slag gegaan om de verlanding van Arnemuiden tot in detail in kaart te brengen. Het resultaat is een uitgebreide interactieve multimediapresentatie die te bekijken en te bedienen is in het museum. Hieronder een aantal screenshots.